Wat is een eetstoornis?
Je gesteund en begrepen voelen is namelijk erg belangrijk voor iemand met een eetstoornis. Leer over de soorten eetstoornissen, de oorzaken ervan en hoe een eetstoornis werkt in je hersenen.
Ben je een zorg professional? Informatie voor zorgprofessionals
Ben jij gevoelig voor of heb je een eetstoornis? Dan kan onderstaande content triggerend werken.
Soorten eetstoornissen
- Volledige vocht weigering met tekenen van uitdroging
- 5 dagen bestaande zeer slechte voedselinname (< 500 kcal/dg)
- Hypoglykemie (random gemeten < 3,5/mmol/l) of klachten van een lage bloedsuiker
- Verminderd bewustzijn, flauwvallen, hartkloppingen
- Bradycardie (trage hartactie) < 40 slagen per minuut
- Gewicht <70% van het uitgangsgewicht (gewicht voor start afvallen)
- Snel gewichtsverlies (> 1,5 kg/week)
- Ernst en duur van de klachten (hoe langer bestaand en ernstiger hoe sneller iemand onderzocht moet worden)
- Braken/laxeren
- Bij aanvullend onderzoek gevonden afwijkingen (elektrolytstoornissen, trage hartslag)
- Onderliggende of bijkomende lichamelijke problematiek
- Leeftijd < 13 jaar
Anorexia nervosa is een eetstoornis waarbij iemand te weinig weegt en een verstoord lichaamsbeeld heeft. Patiënten met anorexia zijn heel bang om aan te komen en vaak bezig met ongezond lijngedrag, dwangmatig bewegen of andere ongezonde manieren om energie kwijt te raken. Ondanks het lage gewicht blijft iemand toch veel bewegen en weinig eten.
In de videovan de Universiteit van Nederland legt kinderarts Annemarie van Bellegem uit hoe anorexia nervosa ontstaat.
In de video 'Signalen van een eetstoornis herkennen en bespreekbaar maken met je kind' wordt door ouders en jongeren uitgelegd op welke signalen je kunt letten als het eten niet goed gaat en hoe je het gesprek over de eetstoornis kunt aangaan.
Iemand met een vermijdende/restrictieve voedselinname stoornis - ook wel ARFID (avoidant/restrictive food intake disorder) genoemd - eet te weinig en/of te selectief. Mensen die last hebben van restrictief eetgedrag, eten vaak wel een normale range van producten maar eten er te weinig van omdat ze geen honger voelen en snel vol zitten. Andere mensen hebben juist een hardnekkig patroon van specifieke voedselvoorkeuren, ze weigeren dan een specifieke smaak of structuur. Ze zijn vaak overgevoelig voor de structuur van een product of walgen ervan. Ook kan iemand bang zijn voor de gevolgen van eten: om het door te slikken, om erin te stikken, om over te geven of om buikpijn of een allergische reactie te krijgen.
Iemand met ARFID kan ondergewicht hebben, een normaal gewicht en zelfs overgewicht. Ook bij normaal gewicht of overgewicht kan iemand ondervoed zijn. Een groot verschil met anorexia nervosa is dat mensen met ARFID geen verstoord lichaamsbeeld hebben of bang zijn om aan te komen. Bekijk een video over ARFID (Engels). Of naar de video 'De tanden in ARFID', van Sandra Mulkens.
Wachtkracht voor ARFID In de film Wachtkracht voor ARFID krijg je tips over wat je als ouder en kind kunt doen tijdens de wachttijd tot behandeling voor ARFID. De tips zijn gebaseerd op ervaringen van ouders met kinderen met ARFID en ervaringsdeskundige jongeren. En sluiten aan op de behandeladviezen van GGZ- en andere zorginstellingen.
Herkennen van signalen van ARFID Deze film is bedoeld om je te ondersteunen bij het herkennen van signalen van ARFID bij je kind, zodat je tijdig naar de huisarts kunt gaan voor eventueel verder onderzoek en diagnose. De film helpt je onderscheid te maken tussen een periode van 'slecht eten' van je kind (weliswaar lastig) en het mogelijk hebben van een eetstoornis.
Meer informatie over de soorten eetstoornissen
Wil je meer uitleg over de bovenstaande eetstoornissen? Bekijk dan deze Engelstalige video. Naast de bovengenoemde eetstoornissen zijn er nog meer voedings- en eetstoornissen, zoals pica en ruminatiestoornis.
Ben of ken je iemand met een eetstoornis en wil je meer weten? Bekijk dan op brainwiki.nl informatie over eetstoornissen of check de thuisarts.nl voor meer informatie.
In samenwerking met de Hanzehogeschool en Ixta Noa heeft Lentis/PsyQ een film gemaakt over de wereld van vier verschillende eetstoornissen: mevrouw Boulimia, mevrouw Anorexia, mevrouw NAO en mevrouw Eetbuistoornis. Zij vertellen over hoe ze de regie over de levens van mensen overnemen. Ook wordt duidelijk hoe mensen met een eetstoornis hun leven weer terug veroveren én hoe mensen om hen heen hen daarbij hebben geholpen.
Oorzaken van een eetstoornis
Genetisch-biologische factoren
- Een familielid met een eetstoornis, verslaving en/of stemmingsstoornis
- Meisjes die vroeg ongesteld worden
- Diabetes (suikerziekte)
Genetisch-biologische factoren
- Een familielid met een eetstoornis, verslaving en/of stemmingsstoornis
- Meisjes die vroeg ongesteld worden
- Diabetes (suikerziekte)
Hoe het werkt
Om beter te begrijpen hoe iemand met een eetstoornis zich voelt, is het ook belangrijk om te weten dat het niet gewoon een kwestie is van niet meer willen eten of stoppen met te veel eten. Als je een eetstoornis hebt, gaat er namelijk van alles mis in je brein. Zeggen: ‘eet een boterham’, helpt dus niet.
Om beter te begrijpen wat er misgaat in het brein van iemand met een eetstoornis is het handig om te begrijpen hoe je lichaam en hersenen werken. Lees meer over hoe je spijsvertering werkt op de website van de Maag Lever en Darm Stichting. Of bekijk een Engelstalige video om te zien wat er gebeurt met je lichaam als je stopt met eten.
Hoe werkt het in je hersenen?
Hoe werkt het in je hersenen?
Ben je een professional?
Een “kapotte radar”
Bij mensen met anorexia nervosa speelt er nog een deel van de hersenen een belangrijke rol: de pariëtale kwab. Hier wordt de gevoelsinformatie van verschillende delen van het lichaam samengebracht. Denk aan het gevoel van pijn, warm of kou. Ook is dit hersendeel verantwoordelijk voor onze ruimtelijke oriëntatie. En dat is een hele belangrijke taak: we moeten weten hoeveel ruimte we innemen in de wereld om onszelf veilig te kunnen verplaatsen.
Bij mensen met een anorexia nervosa is aangetoond dat zij een afwijkend lichaamsbeeld hebben. Hun radar voor het inschatten van de omvang van hun eigen lichaam is stuk. Ze ervaren zichzelf als dikker dan ze zijn. Doordat ze dit zo ervaren heeft het niet veel zin hier tegenin te gaan: hun hersenen geven verkeerde informatie door. Het voelt hetzelfde voor hen alsof tegen jou gezegd wordt dat je pink je langste vinger is: dat geloof je niet want je ziet het toch echt anders. Zeg liever dat je weet dat ze het anders zien, en ga er niet over in discussie.
Bekijk deze video om hier meer over te weten te komen.
Twee gedachtenstromen
Het vervelende is dat de persoon die de eetstoornis ontwikkelt eigenlijk twee gedachtenstromen ontwikkelt: één met gezonde gedachten (die wel weet dat je energie nodig hebt) en één die als een soort criticus commentaar gaat leveren op de persoon en hoe hij of zij eet, drinkt en beweegt. Soms wordt deze gedachtenstroom ook echt ervaren als een stem of persoon. Het zorgt voor een continue strijd in het hoofd van iemand met een eetstoornis. Je merkt dan ook dat iemand met een eetstoornis vaak erg in zichzelf gekeerd is en niet goed in staat is om antwoorden te geven op open vragen: het is vaak veel te vol en druk in hun hoofd.
Daarom helpt het om duidelijk en directief in de communicatie te zijn en de persoon niet meer dan twee keuzemogelijkheden te bieden. Ook kunnen complimenten ingewikkeld zijn: wat voor de gezonde kant als een compliment wordt gezien, voelt vanuit de eetstoornis als een negatief iets. Vraag dan ook aan iemand met de eetstoornis of diegene complimenten mag hebben.
Bekijk meer tips om iemand te steunen.
